Het belang van correct taalgebruik is nauwelijks te overschatten. En dan heb ik het niet over met-twee-woorden-spreken, thank you very much, en ook niet over -d of -dt, maar over het accuraat gebruiken van woorden. Afschuwelijke daden kunnen worden veroorzaakt, samenlevingen verziekt, discussies vertroebeld, door manipuleren met woorden.
Om direct maar even een Godwin te maken: het gebruik van een woord als ‘Judenfrage‘ behelst een wereld van assumpties. Het woord demarkeert een groep -de Joden-, draagt in zichzelf de stelling dat er een probleem is met deze groep, en legitimeert het formuleren van een ‘antwoord’. Het woord dat daar vervolgens voor is gemunt in de jaren 40 van de vorige eeuw in Duitsland is ook weer een huiveringwekkend eufemisme: ‘Die Endlösung‘. Overigens is het eerstgenoemde woord niet van Duitse origine. Het werd al in 1750 in Engeland voor het eerst gebruikt –the Jewish question – in aanloop naar een wet die de Joden aldaar moest naturaliseren (de wet werd een jaar later alweer ingetrokken na grootschalig antisemitisch protest…) en de term kwam vervolgens als ‘la question juive‘ in Frankrijk ter sprake na de Franse Revolutie in 1789, maar dat terzijde.
In een andere post ga ik in op de gevolgen van eufemistisch woordgebruik in de discussie rondom abortus provocatus waar termen worden gebezigd als ‘weg laten halen’ of zelfs ‘over-tijd-behandeling’.
Hieronder is een fragment te zien uit een debat over racisme. Anno 2020 is dit één van de meest misbruikte woorden ter wereld. Het helpt niet mee dat het woord ‘ras’, dat de basis vormt van dit -isme, al een duidelijke definitie ontbeert. ‘Racisme‘ wordt immers altijd gebruikt waar het over mensen onderling gaat en de vraag of ‘het mensenras’ nog nader onder te verdelen valt in ‘rassen’ blijft onderwerp van debat. Iedereen is het er echter over eens dat racisme niet goed is. Dit – het begrip is vaag en het wordt unaniem gezien als negatief – maakt het een woord bij uitstek geschikt voor politici en andere individuen die de publieke opinie willen beïnvloeden tot hun eigen gewin. Ook wordt het veelvuldig gebruikt om persoonlijk falen te externaliseren en zo pijnlijke zelfkritiek te vermijden.
In onderstaand ‘debat’ zijn linkse sprekers van allerlei allooi druk doende het met elkaar eens te zijn over de slechtheid van allerlei anderen. Ik stel mezelf tevreden met het plaatsen van een kleine kanttekening, in de naïeve hoop dat men inziet dat ook hier het woord racisme ten onrechte gebruikt wordt.