Het ziekenhuis is het enige in een gebied met zo’n 100.000 mensen. De genoemde cijfers zijn allemaal bij benadering want betrouwbare statistieken heb ik niet. In de regio zijn 4 health centers verbonden aan het ziekenhuis. Ook vanuit Zambia komen mensen hier voor zorg want richting het westen ontbreekt daar vrijwel alle infrastructuur. Fijn dat er nog stukjes aarde zijn zonder troep, maar wel lastig als je ziek bent.
Hoe dingen gaan
Zoals overal belandt ook hier het geld bij de macht, waardoor het ziekenhuis alles tekort komt. Er wordt slechts betaald voor 2 dokters waarvan één ook ziekenhuisdirecteur is. Dan zijn er een stuk of 7 Clinical Officers. Ze hebben maar 3 jaar opleiding genoten maar doen alles: van patiënten behandelen op de polikliniek (OutPatientDepartment) tot keizersnedes doen. Verpleegkundigen zijn er wel maar vaak is er niemand op de afdeling te bekennen. Behalve dan de patiënten en hun ‘guardians’. Deze laatsten, veelal familieleden van de patiënt, doen veel van het werk dat in Nederland door verpleegkundigen en verzorgenden wordt gedaan: koken, verzorgen, wassen, zelfs medicatie toedienen. Ik hoor je denken, wat doen die verpleegkundigen dan eigenlijk? Slapen? Ja, soms echt! Maar oordeel niet te hard, vaak hebben ze er al een rij diensten op zitten en hebben ze buiten dat ook nog hun land te bewerken…
Morning devotion
De dag begint in het kapelletje, met zang, bijbellezen en een preekje. Dat wordt verzorgd door wisselende leden van het personeel. Ook wisselend in Chitumbuka of Engels. Uitstekend begin van de dag! Daarna gaat de kwaliteit achteruit.
Morning Reports
Als iedereen is binnengedruppeld volgt de medische overdracht. De verpleegkundige van de nacht draagt voor uit andermans werk. Niet alleen het handschrift maar ook de Engelse woorden lijken soms moeilijk. Dit, in combinatie met een gebogen hoofd en mompelende dictie, maakt één en ander vaak erg moeilijk te volgen. Aantallen opnames, ontslagen en overledenen worden opgesomd en interessante of moeilijke casus worden besproken.
Ik zal wat voorbeelden geven. Not for the fainthearted. Voel je niet bezwaard om onderstaande even over te slaan..
De weinig ervaren verpleegkundige van de Labour* Ward (verloskunde) meldt dat ze een stuitbevalling heeft gedaan waarbij het hoofd van de baby niet wilde komen. De benen en het lijfje waren er al uit maar ademen lukte de baby nog niet omdat het hoofd nog in de moeder zat. Twintig minuten is ze er mee bezig geweest voordat het hoofd er uit was. Dat ‘t kind nog leeft is een wonder, maar hoe lang dat nog duurt met de opgelopen hersenschade…
‘En waarom heb je geen hulp ingeroepen?’ is het enige commentaar dat volgt. Het antwoord doet er eigenlijk niet toe want het heeft geen enkele consequentie… In Nederland zou de onderste steen boven moeten en zou de afdeling nog weken ontsteld zijn. Hier wordt er niet eens uitgezocht wie dienst had en waarom die niet gebeld is.
*Labour=werk=bevallen
In 1978 was Labour Pary, de centrumlinkse- ofwel arbeiderspartij van het Verenigd Koninkrijk, aan de macht. De Conservatives voerden bij de nieuwe verkiezingen campagne met de beste slogan ever: “Labour isn’t working!” Gaat overigens nog steeds op…
Dan een patiënt die een zelfmoordpoging heeft gedaan. Iedereen lacht. ‘Hij was het niet eens met z’n vrouw over de familyplanning, haha.’
De volgende dag twee mannen die in het donker, zonder licht, op de motor tegen een paal aan zijn gereden. Beiden een kapot gezicht, één bewusteloos, doorverwezen naar een groter ziekenhuis, de ander was nog wakker bij aankomst maar overleed een half uur later.
‘Ja, gevaarlijk om zonder licht te rijden in het donker!’
Dan begint de werkdag.