.. goed bericht.
‘Philip hebt een goed idee!’ Oh ja? Wat dan? ‘Dat Philip gaat een trapje maken!’ De jongen is net twee en babbelt de oren van ons hoofd. Klimt overal op en houdt van helpen in de schuur en in de keuken. Knuffelt de katten haast dood en rent achter onze nieuwe kip aan. Hij hield ons de afgelopen maanden meer dan bezig als we niet aan t werk waren. Geen tijd voor bloggen dus. Nu moet hij even zelf z’n trapje maken, papa schrijft.
We maken dagelijks dingen mee waarvan we denken ‘opschrijven!’ want dit is eigenlijk zo zot. Maar meestal schiet het schrijven erbij in en is het gegeven alweer naar de achtergrond verdwenen. Een aantal voorbeelden.
Zottigheid
Timing en communicatie (of gebrek daaraan) blijft verbazen. Als Bernadine om 15h voorlichting gaat geven aan de jeugd in de missiepost (onder de flitsende titel Sexual and Reproductive Health and Rights) duurt het meestal tot een uur of 16 voordat de eersten op komen dagen. Verpleegkundigen en artsen worden vanaf 0700h betaald maar komen gerust om 0800h pas opdagen en zijn de helft van de dag overal behalve op hun afdeling. Patienten liggen daar op eigen houtje beter te worden, of dood te gaan. Probeer ik de verantwoordelijke verpleegkundige te vinden blijkt het rooster op het prikbord van 2 maanden geleden te zijn, of heeft degene die dienst heeft zonder berichtgeving geruild met een collega. Telefoons staan uit of worden niet opgenomen.
Patiënten hebben een ‘guardian’, een familielid of vriend die voor ze kookt, ze wast en ze naar het toilet helpt. Als de verpleegkundige z’n enige taak, de medicatieverstrekking, ook nog uitbesteedt aan de guardian kunnen ze de hele dag slapen.. De arts wordt meestal pas gebeld om de dood te constateren. Hoe het verloop van de bloeddruk en temperatuur waren, en of medicatie wel of niet genomen is, blijft vaak onduidelijk. De batterijen in de bloeddrukmeter waren namelijk op, (en nee, er is geen voorraad, geen reserve, en er zijn geen nieuwe besteld) en handmatig meten kunnen ze niet… Een thermometer was niet aanwezig (en nee, er is geen tweede, en is geen nieuwe besteld)… Medicatie was ‘bij patiënt in beheer’, en of die het innemen of verkopen blijft een vraag…
De eerste dagen van het jaar maande de directeur het personeel via de groepsapp om te komen werken omdat de vakantie over was. Het personeel hield vol dat het niet hoefde te komen omdat de ambtenarij ook nog niet aan het werk was…
Een verpleegkundige komt al jaren dronken op zijn werk en is nog altijd niet ontslagen. De financieel directeur is veroordeeld voor corruptie en is niet ontslagen maar vervult nu twee functies (half…).
Het onderliggende probleem is, mijns inziens, het gebrek aan accountability. Het beste Nederlandse woord dat ik kan bedenken is toerekenbaarheid. Verantwoordelijkheid zit er dicht tegenaan maar dekt de lading niet. Het personeel krijgt zijn salaris namelijk rechtstreeks door de staat betaald. Naar verluid was dit een maatregel tegen corruptie bij de CCAP: toen salarissen via het management betaald werden bleef er teveel aan de strijkstok hangen. Natuurlijk was het enige dat de overheid had hoeven doen het openbaar maken van de hoogte van de salarissen. Dan kan iedereen direct zien of z’n manager wat achterhoudt. Maar wellicht was het verplaatsen van ‘de strijkstok’, van de CCAP naar de overheid, aantrekkelijker…
Verder is de werknemer wettelijk goed beschermd dus doet het ziekenhuis het in z’n broek voor dure rechtszaken die ze vrezen te verliezen.
Al met al hoeven de werknemers dus niet bang te zijn voor ontslag of salarisvermindering en zo heeft directie dus geen enkel correctief middel in handen. En dan blijkt de intrinsieke motivatie toch tekort te schieten.
Er zijn ook mooie dingen: hoe slecht de zorg vaak ook is, de moeders zijn jong en kunnen enorm veel aan. Ze overleven de grootste operaties en complicaties. Pasgeboren babietjes van 700 gram overleven het soms dankzij KMC: Kangaroo MotherCare. >23 uur per dag op de blote borst van moeder, goed ingepakt, en in een extra warme kamer. En dankzij een potje met giften uit Nederland, (Bottle of Hope), kunnen we kunstmelk kopen als er (nog) geen moedermelk beschikbaar is. Deze poedermelk, in Nederland voor veel vrouwen vreemd genoeg een keuze, is onbetaalbaar voor de meesten in Malawi. Daarbij bevat het geen antistoffen, moet het met schoon water aangelengd worden en uit een schoon flesje gegeven worden (een uitdaging hier) en heeft moeder het niet altijd bij zich.
Malawese mannen…
Deze titel doet het vast goed in het huidige West-Europese klimaat. Het postmodernisme interpreteert de wereld immers in termen van macht en onderdrukking, en dus is de man de klos. ‘Toxisch’ is het buzzword. Vrouwen zijn slachtoffer. #YouToo! Ook al hebben je lipstick, rouge, decolleté, hakschoenen, nepwimpers en rokje maar één doel, als dat doel bereikt wordt is de betreffende man een viezerik. Nederland is inmiddels het land met de meeste single huishoudens ter wereld…
Maargoed, genoeg cynisch gemekker Gerrit!
In Europa is het natuurlijk onzin maar hier in Malawi bestaat wel echt een probleempje op dit vlak. Fascinerend in dat opzicht zijn de verschillende narratieven. In vergadering met de ziekenhuisdirecteur en enkele hoofdverpleegkundigen merkt een collega op: ‘zeg, een verpleegkundige vertelde me dat 95% van de Malawese mannen vreemdgaat, wat denken jullie?’ De directeur (van Congolese afkomst) legt de bal diplomatiek bij de hoofdverpleegkundige. Die aarzelt geen moment en bevestigt deze statistiek volmondig.
Later die week had Bernadine een gesprek met onze bewaker Dickson: de vele zelfmoorden onder Malawese mannen werden besproken. Wat is toch de reden hiervan? ‘Yes, they commit suicide because their wives sleep with other men!’ Tja…
Een ander man/vrouw dingetje: In diezelfde week constateerde ik dat de autoclaaf (apparaat om instrumenten mee te steriliseren) kapot was. Het was al 4 dagen zo. Ik stel de verantwoordelijke op de hoogte. ‘Ja, dat wist ie al!‘ Ik leg contact met de directeur van een ander ziekenhuis wat een capabele electricien heeft. Hij wil hem dezelfde dag nog sturen, als wij het vervoer betalen. Maar nee: ‘stel dat ie het niet kan, dan hebben we zijn reis voor niets betaald. Wij regelen dat zelf wel!’ Ik informeer de electricien van ons ziekenhuis. Hij is aan het werk in één van de Health Centers. Een week later is het ding nog steeds kapot. Inmiddels worden vrouwen die een keizersnede nodig hebben tíjdens de bevalling met de ambulance naar een ziekenhuis 1 uur verderop vervoerd! Ik leg opnieuw contact met de verantwoordelijke en vraag of ik kan helpen. Dat was teveel voor de trots van de man. Het feit dat er ondertussen vrouwen en kinderen sterven is minder belangrijk. ‘Volgens mij heb ik je onlangs verteld dat we er aan werken en ik adviseer je vertrouwen te hebben in onze inspanningen. Onze electricien is weg dus ja, dan gebeurt er weinig! En daarbij, je bent hier pas, dus het is gepast dat je ons onze gang laat gaan. We roepen wel als we hulp nodig hebben.’
Funeste combi: domheid en eigenwijsheid.
Malawi heeft een visie voor 2063. Als ik eerlijk ben zie ik het somber in. Kijkend naar het nationaal gemiddelde IQ en de staat van het onderwijs, denk ik niet dat er veel veranderd zal zijn over 19 jaar. Helemaal gezien het feit dat onderwijs kennelijk niet bovenaan de agenda staat…
In een interessante podcast die ik onlangs toegestuurd kreeg stelt Magatte Wade, een Senegalese onderneemster, dat Afrika niet arm is door het Westers Kolonialisme, maar door het van de weeromstuit omarmde Communisme. Dat maakt ondernemen, de motor van welvaart, onmogelijk. In de VS kostte het deze businesswoman 20 minuten om een bedrijf op te richten, in Senegal 2 jaar. Bij elke stap moet een laaggeschoolde ambtenaar z’n plasje doen, en zonder smeergeld duurt dat maanden. Slechte wetten zijn volgens haar de grootste reden van het bestaan van corruptie. Recente ontwikkelingen lijken haar gelijk te geven.
Ik kan voorlopig het één en ander beamen. In juli 2023 startte ik mijn aanvraag voor registratie als arts in Malawi. In oktober 2023 kwamen we aan, inmiddels is het april 2024 en het proces loopt nog steeds (zegt men).
Wél hoopgevend is dit ^^. Deze meisjes kwam ik tegen op weg terug van het ziekenhuis. Ze zitten op één van de scholen die de missiepost rijk is. Eenzelfde bijbeltje kreeg ik als kind van mijn oma, maar dan in het Nederlands. Dit meisje bestudeert het op de klassieke manier: overschrijven. (of zijn het ietwat vreemd gekozen strafregels…?)
En meer leuks: mijn oom en tante (Philip’s peetouders) zijn langs geweest, evenals mijn ouders. Dat gaf ons ook twee keer de kans om even met z’n tweeën een weekendje er tussenuit te gaan. Philip in goede handen achterlatend. Die heeft weer een hoop nieuws geleerd. En wij even (onwennig) wat uitrusten.
Volgende keer weer meer lollligs.
En zie voor endorfines ook onze mooie plaatjes op Instagram. 🙂
